کانکس سرویس بهداشتی یکی از انواع کانکس است که با توجه به ماهیت و کاربردهایی که کانکس دارد، استفاده از آن رایج شده است. با توجه به اهمیت حفظ بهداشت فردی و اجتماعی در بین عموم مردم جامعه، نیاز به سرویس بهداشتی (توالت) ضروری است ولی با توجه به هزینه‌ی بالای ساخت و ساز بنای سنتی و ساختمانی، ساخت یک سرویس بهداشتی چالش‌های زیادی دارد.
اهمیت بالای بهره‌برداری از سرویس‌های بهداشتی در کنار چالش‌های ساخت و احداث این سازه‌ها سبب شد که تولیدکنندگان کانکس به دنبال حل این مشکل از طریق استفاده از سازه‌های پیش ساخته خود بعنی کانکس‌ها باشند.
به کانکس که به عنوان یک سرویس بهداشتی استفاده میشود کانکس سرویس بهداشتی یا کانکس توالت گفته میشود.
این کانکس‌ها معمولا در کارگاه‌ها، نمایشگاه‌ها و هر مکانی که انسان در آن حضور دارد استفاده می‌شوند. با توجه به سرعت در راه اندازی و همچنین عدم نیاز به مصالح و هزینه پایین‌تر، خرید کانکس سرویس بهداشتی آماده، یک انتخاب هوشمندانه به جای ساخت توالت سنتی است. کانکس سرویس بهداشتی معمولاً به امکاناتی نظیر توالت فرنگی یا توالت ایرانی، روشویی و شیر آلات مجهز هستند. از دیگر امکانات این کانکس‌ها می‌توان به سیستم تهویه مناسب و سیستم گرمایش آب اشاره کرد.
در ادامه این نوشتار به معرفی انواع کانکس سرویس بهداشتی، موارد استفاده از این کانکس و مزیت‌ها و معایب این نوع سازه در مقابل توالت‌های سنتی و ساختمانی صحبت خواهیم کرد و درباره قیمت کانکس سرویس بهداشتی نیز جدولی ارائه خواهد شد.
قبل از اینکه به معرفی و بررسی انواع کانکس بهداشتی بپردازیم، لازم است درباره یک مفهوم جدید که در کنار ابعاد و اندازه کانکس به عنوان معیاری برای دسته بندی کانکس سرویس بهداشتی شناخته میشود، آشنا شویم و آن هم مفهومی به نام چشمه است.
منظور از چشمه در کانکس سرویس بهداشتی چیست؟
واحد شمارش تعداد توالت‌های قابل استفاده مجزا در هر کانکس، چشمه است. به طور مثال وقتی در مشخصات فنی یک کانکس پیش ساخته، عبارت 2 چشمه درج شده است، به این معنی است که این کانکس سرویس بهداشتی شامل 2 واحد توالت مجزای قابل استفاده است. البته 2 چشمه بودن کانکس توالت الزاماً به این معنی نیست که این کانکس دارای 2 روشویی مجزا است و صرفا مفهوم چشمه به کابین‌های قابل استفاده اشاره دارد که ممکن است این توالت یا توالت ایرانی باشد یا توالت فرنگی.
انواع کانکس سرویس بهداشتی
کانکس‌هایی که به عنوان کانکس توالت شناخته می‌شوند، غالبا بر اساس دسته‌بندی‌های زیر تقسیم بندی می‌شوند:
- انواع کانکس سرویس بهداشتی از نظر نوع مصالح ساخت
- انواع کانکس سرویس بهداشتی از نظر ابعاد و تعداد توالت‌های قابل استفاده
- انواع کانکس توالت از نظر قابلیت جا به جایی
در ادامه درباره هرکدام از این انواع کانکس توضیحاتی ارائه خواهد شد.
کانکس سرویس بهداشتی ساندویچ پانل، کانکس سرویس بهداشتی گالوانیزه
2 نوع مصالح اصلی که برای ساخت کانکس از آنها استفاه میشود، ورق های ساندویچ پانل و ورق‌های گالوانیزه است. تفاوت این دو نوع ورق متفاوت که برای ساختا دیوار‌ها و سقف کانکس از آنها استفاده میشود، نوع عایق بندی آن‌هاست. با این توضیح که کانکسهای ساندویچ پانل معمولا با عایقی از جنس پلی اورتان یا پلی استایرن عایق بندی می‌شوند و در مقابل ورق‌های گالوانیزه، از چنین عایق‌بندی برخوردار نیستند و صرفا دیوارپوش‌هایی ساخته شده از جنس فولاد یا فلز هستند که لایه خارجی آنها توسط روی پوشیده است.
درباره تفاوت کانکس سرویس بهداشتی ساندویچ پانل و کانکس سرویس بهداشتی گالوانیزه می‌توان به این موضوع اشاره کرد که با توجه بنه عایق بندی سنگین و بهتر ورق‌های ساندویچ پانل، کانکسهای ساخته شده از این نوع ورق، تبادل انرژی کمتری با محیط بیرون دارند و این حفظ دما سبب میشود که در مصرف انرژی برای گرم و سرد کردن محیط کانکس، صرفه‌جویی خوبی صورت گیرد.
اما آیا عایق بندی برای کانکس سرویس بهداشتی مهم و ضروری است؟
با توجه به ماهیت کاربری سرویس بهداشتی، خیلی نیاز نیست که برای حفظ دمای آنها از ورق‌های ساندویچ پانل که گرانتر است استفاده شود و از آنجاییکه مقاومت هر دو نوع کانکس در مقابل عوامل محیطی مانند باد و باران به واسطه روکشی که از جنس روی دارند، زیاد است، در صورتی که بودجه محدودی برای خرید کانکس دارید، انتخاب کانکس گالوانیزه، هوشمندانه‌تر است. لازم به ذکر است همانگونه که در تصاویر زیر دیده میشود، این دو کانکس تفاوتی از نظر ظاهری ندارند.
کانکس سرویس بهداشتی تک، دو و چند چشمه
همانگونه که ذکر شود، واحد چشمه به تعداد کابین‌های قابل استفاده یک کانکس توالت اشاره دارد، انواع توالت پیش ساخته از نظر تعداد این کابین‌ها عبارتند از :
- کانکس توالت 1 چشمه
- کانکس توالت 2 چشمه
- کانکس توالت چند چشمه
در ادامه درباره مشخصات هرکدام از این انواع کانکسهای توضیحاتی ارائه خواهد شد.
کانکس سرویس بهداشتی تک چشمه (تک کابین)
کانکس سرویس بهداشتی تک چشمه همواره بدون راهرو می‌باشد و درب ورودی آن به محیط باز میشود. کانکسهای سرویس بهداشتی تک چشمه در محیطهای کم جمعیت کاربرد دارند. ابعاد کانکس سرویس بهداشتی تک چشمه به صورت استاندارد در کانکس سامان برابر با 120 در 120 می‌باشد که دارای یک چشمه توالت و یک روشویی می باشد. شاسی و استراکچر آن بر اساس پلن موجود ساخته میشود. هرچند برخی کانکسهای توالت پیش ساخته تک چشمه بر اساس خواست مشتری با سایز دلخواه به طور مثال در سایز 120 در 140 نیز ساخته میشود.
پلن‌های کانکس سرویس بهداشتی تک چشمه معمولا در ابعاد 120 * 120 و 130 * 150 و 150 * 150 ساخته می‌شوند.
کانکس سرویس بهداشتی دو چشمه (دو کابین)
کانکس سرویس بهداشتی دو چشمه نیز اغلب همانند نوع یک چشمه بدون راهرو می‌باشد و درب ورودی کانکس به محیط باز میشود و شرایط و امکانات هر دو آنها مشابه هم هست که بسته به درخواست مشتری امکان ساخت کانکس سرویس بهداشتی راهرو دار هم هست. در کانکس سرویس بهداشتی 2 چشمه، دو کابین (توالت) مجزا، قابل استفاده است که ممکن است بسته به طراحی به 1یا 2 روشویی مجهز باشند. البته ممکن است از کانکس حمام نیز در کنار کانکس سرویس بهداشتی استفاده شود که در این شرایط یک کانکس سرویس بهداشتی دو چشمه ممکن است شامل 2 حمام یا 2سرویس بهداشتی یا یک سرویس داشتی و یک حمام باشد.
کانکس سرویس بهداشتی سه چشمه (چند کابین):
کانکس سرویس بهداشتی سه چشمه (چند چشمه) و بالاتر، دارای یک راهرو می‌باشد که روشویی‌ها در راهرو قرار دارند و هر چشمه دارای یک هواکش و سیستم تهویه مجزا می‌باشد. تعداد روشویی‌ها بسته به نیاز سفارش دهنده کانکس تعیین میشود.اینگونه کانکس‌ها بیشتر در موقیت‌هایی که قرار است از کانکس به عنوان یک سرویس بهداشتی عمومی استفاده میشود، استفاده میشود. البته باید در نظر داشت که ممکن است این کانکس بدون راهرو هم ساخته شود.
لوله کشی با لوله‌های سفید در ساخت کانکسهای سرویس بهداشتی تماما بصورت روکار لوله‌کشی میشود و در راهروی کانکس، هواکش و دریچه بصورت مجزا قرار داده میشود. همچنین در راهروها چندین پریز برق به طور استاندارد در نظر گرفته شده است.
کانکس سرویس بهداشتی متحرک و ثابت
کانکس‌ها سازه‌هایی پیش ساخته و قابل حمل هستند، به اینصورت که معمولاً این سازه‌ها به شکل آماده به موقعیتی که قرار است از آنها استفاده شود، حمل می‌شوند. اما ویژگی متحرک به کانکسی اطلاق میشود که به چرخ و لاسیتک مجهز است و می‌توان این کانکس‌ها را در فواصل کوتاه به وسیله خوردو شخصی یا وانت جا به جا کرد. در مقابل این نوع کانکس‌ها، کانکس سرویس بهداشتی ثابت قرار دارد که برای انتقال آن نیاز است که از جرثقیل برای حمل استفاده شود و به چرخ و لاستیک مجهز نیستند. در ادامه تصویر هر 2 نوع کانکس سرویس بهداشتی ثبات و متحرک، ساخت شرکت کانکس سامان درج شده است.
مشخصات فنی کانکس سرویس بهداشتی
مشخصات فنی کانکس سرویس بهداشتی ممکن است بسته به نوع، ابعاد، متریال و تجهیزات آن متفاوت باشد. اما برخی از مشخصات عمومی که معمولاً در این نوع کانکس‌ها وجود دارند عبارتند از:
شاسی و اسکلت
کانکس سرویس بهداشتی دارای یک شاسی و یک اسکلت فولادی است که برای حمل و نقل و بارگیری آن طراحی شده است. این شاسی و اسکلت معمولاً از پروفیلهای آهنی در ابعاد 8×8 و 4×4 سانتیمتر ساخته می‌شوند.
دیوارپوش داخلی و خارجی
کانکس سرویس بهداشتی دارای یک پوشش دیواره خارجی و یک پوشش برای دیواره داخلی خود است که برای محافظت از دیواره‌ها و زیبایی آن استفاده می‌شوند. این پوشش‌ها می‌توانند از متریال‌های مختلفی مانند ورق گالوانیزه، ساندویچ پانل، کامپوزیت، چوب و سایر مواد باشند. اگر از ساندویچ پانل در ساخت کانکس استفاده شده باشد، کانکس با موادی عایقی از جنس پشم شیشه، پلی استایرن یا فوم عایق کاری شده است.
کفپوش کانکس
کف کانکس سرویس بهداشتی با یک کفپوش پوشیده شده است که برای پوشش کف کانکس و افزایش مقاومت آن در برابر فشار و رطوبت استفاده میشود. این کفپوش میتواند از متریال‌های مختلفی مانند فایبر سرامیک، ورق فلزی، آلومینیومی، چوب، پی وی سی یا سرامیک باشد.
سیستم برق کشی
کانکس سرویس بهداشتی دارای یک سیستم برق کشی است که برای تأمین نیازهای روشنایی، تهویه، آبگرمکن و غیره استفاده میشود. این سیستم برق کشی معمولاً بصورت روکار با داکت و فیوز مینیاتوری انجام میشود و دارای کلید و پریزهای مورد نیاز است.
سیستم تهویه
کانکس سرویس بهداشتی دارای یک سیستم تهویه است که برای تهویه هوای داخل کانکس از آن استفاده میشود. این سیستم تهویه میتواند شامل فن تهویه هوا، هواکش و سایر ملزومات باشد.
سیستم لوله کشی
کانکس سرویس بهداشتی دارای یک سیستم لوله کشی است که برای تأمین نیازهای آب سرد و گرم و فاضلاب استفاده میشود. این سیستم لوله کشی معمولاً بصورت روکار با لوله های پلیمری انجام میشود و دارای شیرآلات، روشویی، آینه، جای مایع دستشویی، جای حوله، جای صابون، جای مسواک، سرویس ایرانی یا فرنگی و فلاشتانک است.
مزایای کانکس سرویس بهداشتی نسبت به بنای ساختمانی ؟
استفاده از کانکس سرویس بهداشتی مزایای زیادی دارد. از جمله مزایای استفاده از کانکس سرویس بهداشتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
هزینه کمتر
کانکسهای سرویس بهداشتی معمولاً با قیمتی کمتر از سرویس بهداشتی‌های سنتی ساخته می‌شوند.
سرعت در نصب و راه‌اندازی
کانکسهای سرویس بهداشتی را می‌توان در مدت زمان کوتاهی نصب و راه‌اندازی کرد.
قابلیت جابجایی
کانکسهای سرویس بهداشتی را می‌توان به راحتی جابجا کرد و از موقعیت مکانی به موقعیت دیگری جا به جا کرد.
انعطاف پذیری بالا
کانکسهای سرویس بهداشتی در انواع مختلفی از نظر کاربری، ابعاد و متریال ساخته می‌شوند. این امر باعث میشود که همه افرادی که قصد خرید کانکس سرویس بهداشتی را دارند بتوانند با توجه به نیاز و بودجه خود، کانکس مناسب خود را انتخاب کنند.
نصب کانکس سرویس بهداشتی
محل نصب کانکس سرویس بهداشتی بستگی به نوع و ابعاد آن دارد. برخی از کانکسهای سرویس بهداشتی بدون راهرو هستند و درب ورودی آنها به محیط باز میشود. این نوع کانکس‌ها معمولا در محیطهای کم جمعیت یا فضای بیرونی ویلاها و باغها نصب می‌شوند. اما برخی دیگر از کانکسهای سرویس بهداشتی دارای راهرو هستند و روشویی ها در راهرو قرار دارند. معمولا از این نوع کانکس به عنوان سرویس بهداشتی عمومی استفاده میشود.
برای نصب کانکس سرویس بهداشتی باید به موارد زیر توجه کرد:
- کانکس سرویس بهداشتی باید بر روی یک زمین صاف و محکم قرار گیرد. اگر زمین ناهموار یا شیبدار باشد، باید از پایه های فلزی یا بتنی برای تثبیت کانکس استفاده کرد.
- کانکس سرویس بهداشتی باید به یک منبع آب و برق متصل شود. لوله کشی آب کانکس و سیم کشی باید بصورت روکاری یا زیرزمینی انجام شود. همچنین باید از شیرآلات و ادوات برقی مناسب و استاندارد استفاده کرد.
- کانکس سرویس بهداشتی باید دارای سیستم فاضلاب مناسب باشد.
فاضلاب کانکس سرویس بهداشتی
یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر کانکس سرویس بهداشتی، سیستم لوله‌کشی فاضلاب آن است. این سیستم باید به گونه‌ای طراحی و اجرا شود که علاوه بر کارایی بالا، بهداشت و ایمنی را نیز تضمین کند. لوله‌کشی فاضلاب کانکس در مناطق دارای فاضلاب شهری و بدون فاضلاب شهری، از مواد و تجهیزات مورد استفاده تا مراحل نصب و نگهداری، متفاوت خواهد بود.
- لوله کشی فاضلاب کانکس در مناطق دارای فاضلاب شهری : مسیر لوله‌کشی از کانکس به نزدیک‌ترین نقطه اتصال به شبکه فاضلاب شهری طراحی میشود.و سپس ترانشه‌ای برای قرار دادن لوله‌های فاضلاب حفر میشود تا لوله‌ها در ترانشه (چاه) قرار داده شده و به شبکه فاضلاب شهری متصل می‌شوند. سیستم برای اطمینان از عدم نشت و عملکرد صحیح آزمایش میشود.
و پس از اطمینان از عملکرد صحیح، تراشه پوشانده میشود. در صورت نیاز به استفاده از پمپ‌های پرفشار در مواقعی که کانکس در نقطه‌ای پایین‌تر از اتصالات فاضلاب شهری است، معمولاً این پمپ در ابتدای مسیر فاضلاب قرار داده میشود. - لوله کشی فاضلاب کانکس در مناطق بدون فاضلاب شهری : اگر در موقعیتی که قرار است کانکس استفاده شود، سیستم لوله کشی فاضلاب وجود نداشته باشد، معمولا یا از روش حفر چاه یا سرویس های تخلیه سیار استفاده میشود. به این شکل که با حفر یک گودال مناسب اندازه یه تانکر و نصب تانک ذخیره سازی و اتصال لوله‌های فاضلاب کار انتقال فاضلاب کانکس به تانک تمام میشود و پس از پوشاندن گودال حفرشده، موقعیت ایمن سازی میشود
قیمت کانکس سرویس بهداشتی
قیمت کانکس سرویس بهداشتی بستگی به ابعاد، تجهیزات و امکانات آن دارد. یک کانکس سرویس بهداشتی ساده با ابعاد 3 در 2.5 متر و دارای یک توالت فرنگی و یک روشویی، قیمتی در حدود 25 تا 35 میلیون تومان دارد. اما اگر به امکانات بیشتری مانند: دوش، چندین توالت و روشویی، سیستم گرمایش و سرمایش نیاز باشد، قیمت افزایش می‌یابد. توجه داشته باشید قیمت ها تقریبی می‌باشد و نسبت به ویژگی و نیازهای هر فرد از کانکس قیمت آن نیز تغییر می‌کند. در جدول زیر قیمت کانکس سرویس بهداشتی درج شده است.
| شرح کانکس | قیمت |
|---|---|
| سرویس بهداشتی تک چشمه (1/2*1/2) | 15.620.000 تومان |
| سرویس بهداشتی دو چشمه (1/20*2/40) | 29.370.000 تومان |
| سرویس بهداشتی 4 چشمه با سالن (4*2/40) | 64.570.000 تومان |
| سرویس بهداشتی 6 چشمه با سالن (6*2/40) | 91.300.000 تومان |
موارد استفاده از کانکس سرویس بهداشتی
همانطور که در این محتوا گفته شد، از کانکس سرویس بهداشتی در موقعیت‌های مختلفی استفاده میشود، در ادامه به بررسی و معرفی کانکس سرویس بهداشتی مناسب هرکدام از این موقعیت‌ها خواهیم پرداخت:
کانکس سرویس بهداشتی بین راهی
در سفرهای بین شهری و جادهای، دسترسی به سرویس‌های بهداشتی تمیز از اهمیت بالایی برخوردار است. سرویس‌های بهداشتی بین راهی نه تنها نیازهای اساسی مسافران را برآورده می‌کنند، بلکه به بهداشت عمومی و سلامتی افراد جامعه کمک می‌کنند. این سرویس‌ها عمدتاً در پمپ بنزین‌ها، استراحتگاه‌های بین راهی و مناطق پرتردد جادهای مثل محل دریافت عوارض مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ساخت سرویس‌های بهداشتی به شیوه سنتی مستلزم هزینه‌های بالایی است. این هزینه‌ها شامل خرید زمین، هزینه ساخت، نصب تجهیزات بهداشتی، تأمین آب و برق و … میشود. علاوه بر هزینه‌های مستقیم زمان ساخت ، مشکلات مربوط به مجوزهای ساختمانی نیز می‌توانند بر هزینه نهایی تأثیر بگذارند. به طور میانگین، ساخت یک سرویس بهداشتی سنتی میتواند بین 50 تا 200 میلیون تومان هزینه داشته باشد.
در مقابل، استفاده از کانکس به عنوان سرویس بهداشتی بین راهی یک گزینه مقرون به صرفه و سریع‌تر است. کانکسهای سرویس بهداشتی به صورت پیش‌ساخته تولید می‌شوند و می‌توانند به سرعت در محل مورد نظر نصب شوند. این کانکس‌ها شامل تمامی تجهیزات لازم مانند روشیویی، توالت و سیستم‌های تهویه هستند و به راحتی می‌توانند به تأسیسات آب و برق و سیستم فاضلاب کانکس متصل شوند.
هزینه تهیه و نصب یک کانکس سرویس بهداشتی به عواملی چون ابعاد ، کیفیت مواد استفاده شده و تجهیزات داخلی بستگی دارد. به طور میانگین، قیمت کانکس سرویس بهداشتی بین 17 تا 50 میلیون تومان متغیر است. این مبلغ شامل هزینه حمل و نصب کانکس نیز میشود. هزینه حمل کانکس با جرتقیل ، به عنوان همان هزینه حمل محاسبه می‌گردد. با توجه به سرعت نصب و عدم نیاز به مجوزهای پیچیده ساختمانی، استفاده از کانکس به عنوان سرویس بهداشتی بین راهی میتواند هزینه‌های کلی ساخت سرویس بهداشتی بین راهی را به طور چشمگیری کاهش دهد.
عکس کانکس سرویس بهداشتی
پرسش و پاسخ درباره کانکس سرویس بهداشتی
سیستم فاضلاب در کانکسهای سرویس بهداشتی چگونه است؟
در کانکس سرویس بهداشتی برای دفع فاضلاب از دو روش سپتیک یا چاه جذبی استفاده میشود.
مزایای کانکسهای سرویس بهداشتی چیست؟
نصب آسان و سریع، کاهش مصرف آب، کاهش نیاز به ساخت سازه‌های دائمی و هزینه کمتر نسبت به ساخت سازه‌های سنتی است
امکانات کانکس سرویس بهداشتی چیست؟
امکانات کانکس سرویس بهداشتی شامل توالت‌های بهداشتی و حمام‌های مجهز به تجهیزات مدرن و بهداشتی، مخازن آب تمیز و تخلیه فاضلاب، سیستم تهویه هوا مناسب، نورپردازی مناسب و وسایل لازم و ضروری است.
قیمت کانکس سرویس بهداشتی چقدر است؟
قیمت کانکس سرویس بهداشتی به ابعاد کانکس، جنس و کیفیت ساخت و تجهیزات داخلی بستگی دارد.
